لامپ کم‌ مصرف یا لامپ فلورسنت فشرده یا لامپ مهتابی یک منبع نور از خانواده لامپ‌ های فلورسنت می باشند. لامپ‌ کم‌ مصرف در دوره اختراع خود، به عنوان جایگزین لامپ‌ های رشته‌ ای که مصرف برق زیادی دارند طراحی و وارد صنعت شد. قیمت لامپ کم مصرف در مقایسه با رشته ای بیشتر بود. در مقابل با لامپ‌های رشته ای، این لامپ‌ها نور زیادی تولید می‌کنند و مصرف برق کمتر و عمر زیاد تری دارند. ولی قیمت آن ها به نسب لامپ تنگستنی زیادتر است. ولی اگر این لامپ خراب شود نحوه تعمیر لامپ کم مصرف یا نحوه تعمیر لامپ مهتابی چگونه است؟

[تصویر: images?q=tbn:ANd9GcTbekrLJx_NtQbxxtP5YA4...A&usqp=CAU]

مراحل قدم به قدم آموزش تعمیر لامپ کم صرف

تعمیر لامپ مهتابی کارسختی نیست و نیاز به جای ویژه ای هم ندارد. برای تعمیر این مدل لامپ شاید در ابتدا تنها آشنایی مختصری با کارکرد لامپ و لحیم کاری کافی باشد. در ادامه مراحل تعمیر لامپ فلورسنت شرح داده شده است.


ابتدا باید بدانید درون یک لامپ کم مصرف چه اجزایی و قطعاتی قرار دارد. این اجزا شامل :
  • سرپیچ قسمتی است که آن را به برق وصل می‌کنید.
  • ترانسفرماتور ولتاژ ورودی برق را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود لامپ بدون چشمک زدن، بیشتر از حالت عادی نور و روشنایی تولید کند.
  • مدار داخلی لامپ کم مصرف به یک جفت الکترود وصل است  بعد از آن زمانی که داخل الکترودها جریان برق وجود دارد، الکترون‌ها تحریک می شوند و در طول حباب سفید رنگ به حرکت در می آیند.
  • گاز جیوه داخل لامپ قرار دارد. وقتی الکترودها با اتم‌های ناپایدار جیوه برخورد می‌کنند موجب تولید نور ماوراء بنفش می‌شود.
  • پوشش فسفر حباب لامپ، نور ماوراء بنفش را به نور مرئی تبدیل می‌نماید که برای ما قابل مشاهده است.

قدم 1 : وسایل لازم برای تعمیر لامپ

برای تعمیر لامپ مهتابی وجود برخی ابزار ضروری است. این ابزار شامل موارد زیر می باشد:

  • هویه
  • سیم لحیم
  • مولتی متر
  • انبرک یا پنس
  • قطعات تعویضی
قدم 2 : باز کردن لامپ و چک کردن مقاومت

سوختن خازن، مقاومت و ترانزیستور در مدارهای الکتریکی خیلی شایع است. برخی از مدارها به جای فیوز، یک مقاومت ۱۰ اهم دارند. اول مقاومت را از نظر سوختگی بررسی نمایید. در صورت بروز اثرات سوختگی آن را با نلامپ دیگری تعویض کنید. در هنگام تعمیر لامپ کم مصرف مطمئن شوید که هر قطعه تعویضی را در جای درست خود قرار دهید.


قدم 3 : بررسی مدار و قطعات

ممکن است قطعات سوخته از ظاهرش مشخص باشد و روی بورد آثار سوختگی یا سیاهی بجا گذاشته باشد. اگر مشکل قابل ملاحظه‌ای روی مدار وجود ندارد، هر یک از اجزا را با استفاده از یک مولتی متر دیجیتالی بررسی کنید. می‌توانید این کار را بدون جدا کردن اجزا از مدار انجام دهید. پس از تشخیص قطعات سوخته، آن قطعات را تعویض کنید.


قدم 4 : چک کردن ترانزیستور

2 عدد ترانزیستور روی مدار را بررسی کنید. دو مولتی متر دیجیتالی را در دو طرف آن‌ها قرار داده و عدد آن را ثبت کنید. (هر دو ترانزیستور را با یکدیگر و همزمان تست کنید). در این صورت میفهمید که کدام ترانزیستور سالم یا خراب است که آن را تعویض کنید. در بیشتر مواقع ترانزیستورهای ۱۳۰۰۳ یا MJE13001 گزینه خوبی هستند.

قدم 5 : چک کردن دیود

در قدم بعد دیودها را چک کنید. در تعدادی از مدارهای لامپ کم مصرف یک قطعه به نام دیاک وجود دارد که نمی‌توان  آن را با کمک مولتی متر سنجید. اما نگران نباشید چون بسیار بعید است که به دلیل مشکل دیاک لامپ کم مصرف آسیب دید باشد.

[تصویر: 20160118-172821-1.jpg]

ولی اگر درایور لامپ فاقد مشخصات بود چگونه می توان نوع آن را جهت تعویض تعیین نمود؟

جواب: اینجا کمی تجربه فنی به کارتان می آید. به سراغ برد LED بروید؛ یکی از LED ها را با منبع تغذیه ای که دارید و یک مقاومت سری شده با یک سر آن روشن کنید. اگر منبع تغذیه قابل تنظیم دارید احتیاجی به مقاومت نیست. با فرض داشتن منبع تغذیه متغیر و اتصال آن به دو سر LED با رعایت قطب مثبت و منفی شروع به افزایش ولتاژ کنید؛ ولتاژی که در آن LED به نور حداکثر خود برسد، ولتاژ بایاسLED می گویند. این ولتاژ در پله های 3-6-9-18-36 ولت است. در یکی از این ولتاژ ها کهLED  پرنور شده است، جریان آن را اندازه گیری کنید مثلا فرض کنیم ولتاژ روشن شدن 9 ولت و جریان گذرنده 50 میلی آمپر باشد.

قدم ۶ : بررسی کردن خازن

برای یافتن آسیب و رفع ایراد لامپ کم مصرف، با استفاده از مولتی متر هر یک از خازن‌های مدار را بررسی کنید. البته خرابی خازن یکی از مشکلاتی است که به ندرت در حین تعمیر لامپ کم مصرف با آن برخورد می‌کنیم.

قدم ۷ : چک کرن سیم پیچ

درصورتی که همه  اجزای مدار به خوبی کار می‌کنند اما همچنان لامپ دچار مشکل است، سیم پیچی القاگر مدار را بررسی کنید. ممکن است سیم آن جدا شده و احتیاج به لحیم کاری داشته باشد.

قدم ۸: بستن لامپ و تست

پس از تعویض قطعه خراب، با دقت بورد و حباب لامپ را بسته و محکم نمایید. توجه کنید حباب را بیش از اندازه فشار ندهید تا خراب نشود. سپس آن را برای تست به سرپیچ بسته و روشن کنید با انجام  این مرحله، تعمیر لامپ کم مصرف شما تمام شده است.


تمامی LED های سوخته یک از دو رفتار زیر را دارند:

1- ال ای دی سوخته، اتصال کوتاه شده باشد (پایه های آن پس از سوختن به هم وصل شده باشد)

2- ال ای دی سوخته، قطع شده باشد.(در این صورت برقی از آن عبور نمی کند)

روش تشخیص این دو رفتار بسیار ساده هست، برای مورد اول مولتی متر را بر روی تست بوق قرار داده و دو سیم آنرا به دو پایه LED  متصل کنید. اگر بوق زد یعنی قطعا سوخته و اتصال کوتاه هست.

[تصویر: 38567_774.jpg]

برای مورد دوم منبع تغذیه خود را به ال ای دی با یک مقاومت وصل کنید. ولتاژ را با آرامی از 3 الی 36 ولت و یا 37 ولت افزایش دهید اگر ال ای دی روشن نشد، مورد دوم  رخ داده است این LED یقینا سوخته و اتصال باز شده هست. حتما مجدد با برعکس کردن تغذیه تست فرمایید تا در صورتیکه قطب ها را اشتباه زده اید، مجدد چک کنید. مرحله ی بعدی تعویض ال ای دی هست.
 

در صورتیکه قصد تعمیر لامپ های ال ای دی به صورت حرفه ای را دارید میتوانید از دستگاه تستر حرفه ای ال ای دی استفاده نمایید. این دستگاه همه نوع ال ای دی را با هر آرایش و ولتاژ و جریانی تست میکنند.

رعایت نکات ایمنی:

  • به هیچ عنوان لامپ متصل به برق را باز نکنید!
  • پس از قطع برق حداقل یک دقیقه صبر کنید تا برق موجود در درایور لامپ تخلیه گردد.



تاريخ : دوشنبه 7 آذر 1401 | 21:18 | نویسنده : محمد راستان |